Nieuwsberichten van RTL Nieuws en Skipr meldden dat in slechts één maand tijd meer dan 4.000 zzp’ers zijn gestopt. Het merendeel van hen werkte in de zorgsector. Deze berichten hebben veel losgemaakt. VVD-Kamerleden Tielen en Aartsen stelden naar aanleiding hiervan Kamervragen aan de ministers van VWS en SZW. Op 4 april 2025 beantwoordden zij gezamenlijk deze vragen.
In de brief worden de problemen in de zorg gebagatelliseerd. Daarbij wordt gestrooid met cijfermateriaal waaruit dat zou blijken. Maar wat deze cijfers écht laten zien, is een veel fundamentelere waarheid; zonder zzp’ers redt de zorg het niet.
Zorgsector is kwetsbaarder dan ooit
Volgens de meest recente cijfers uit het Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn-programma (AZW) daalde het aantal zzp’ers in het vierde kwartaal van 2024 met 2.000 personen. De cijfers lieten ook een lichte stijging zien in het aantal werknemers (plus 3.000) en uitzendkrachten (plus 2.000).
Tegelijkertijd tonen de cijfers uit het uitstroomonderzoek 2024 van RegioPlus aan dat de instroom in de zorg in 2024 is gestegen met 3,9% (tot 180.110 werkenden). De uitstroom steeg met 0,1% naar 151.600. De vraag is hoeveel van de instromers in loondienst zijn gegaan? En hoeveel zelfstandigen de zorgsector voorgoed verlieten? Deze vragen blijven onbeantwoord.
Juist in deze tijd zijn zelfstandig zorgprofessionals onmisbaar. Zij zijn flexibel inzetbaar, leveren vakwerk, verlichten de werkdruk en zorgen voor continuïteit; of het nu gaat om ouderenzorg, gehandicaptenzorg, huisartsenposten of jeugdzorg.
Een verkeerd signaal: zzp’er als risico
In de beantwoording van de Kamervragen stelt de minister van VWS dat het terugdringen van ‘schijnzelfstandigheid’ mogelijk tijdelijk tot personeelstekorten leidt. Maar ook dat dit uiteindelijk zal leiden tot ‘betere resultaten en meer tevredenheid’. Hiermee suggereert de minister dat de zzp’er zélf een probleem is. Maar is het niet zo dat veel zelfstandig zorgprofessionals juist kiezen voor deze vorm vanwege autonomie, zeggenschap en betere balans tussen werk en privé? Juist deze zaken ontbreken vaak in loondienst.
De uitstroomcijfers worden bovendien in verband gebracht met de handhaving. De bredere vraag wordt daarmee over het hoofd gezien; ‘wat maakt het zzp-schap zo aantrekkelijk dat zoveel zorgverleners deze keuze maken?’ En wat gebeurt er als duizenden van hen uit de sector verdwijnen omdat er onvoldoende ruimte is om zelfstandig en met behoud van kwaliteit te werken?
Positieve framing – zzp’ers zijn deel van de oplossing
Als brancheorganisatie voor zzp’ers in de zorg vinden wij het van essentieel belang om positief te blijven kijken naar het zelfstandig ondernemerschap. Deze professionals kiezen bewust voor hun vak. Ze werken vaak voor meerdere opdrachtgevers, investeren in scholing en dragen hun eigen risico’s. Het zijn vakmensen met hart voor de zorg; géén systeemontwijkers.
De overheid zou er daarom goed aan doen om échte zelfstandigheid te erkennen en ondersteunen. En dus niet alle inzet van zzp’ers in twijfel te trekken. Goede randvoorwaarden, duidelijke kaders en handhaving waar echt sprake is van schijnzelfstandigheid; ja! Maar generaliseren en ontmoedigen; nee!
Iedereen in de zorg is nodig
Moet het uitgangspunt van beleid niet zijn: ‘behoud iedereen in de zorg’; vast én flexibel, zzp’er én werknemer. Zeker nu de personeelstekorten blijven oplopen en de zorgvraag toeneemt. Het is cruciaal om professionals niet weg te jagen met complexe regelgeving en negatieve framing.
Als brancheorganisatie voor alle zzp’ers in de zorg roepen we het kabinet dan ook op: werk aan moderne, duidelijke en rechtvaardige kaders die ruimte laten voor zelfstandig ondernemerschap in de zorg. Vertrouw op de professionaliteit van de zorg-zzp’er. Erken dat flexibiliteit en kwaliteit hand in hand kunnen gaan.
Zzp-inzet is noodzakelijk
De cijfers liegen niet. De uitstroom van zzp’ers raakt de zorg direct. Het is geen luxe om ruimte te bieden aan zelfstandig professionals – het is bittere noodzaak. Laten we niet vergeten: zonder zzp’ers redt de zorg het niet. Nu niet, straks niet…
bron solopartners
